بررسی و تحلیل تقاضا و درخواست در شعر فارسی از قرن هفتم تا پایان قرن نهم(سبک عراقی)

مقوله تقاضا و درخواست یکی از گونه های ادبیات غنایی فارسی است که در طول ادوار مختلف به صورت های گوناگون به وسیله شاعران زیادی مطرح شده است. شاعران بسته به موقعیت خود در دوره های مختلف تقاضاهای گوناگونی از افراد مختلفی داشته اند. به طور کلی این تقاضاها به دو دسته درخواست های مادی و غیرمادی تقسیم می شود که شاعران به شیوه های متفاوت نسبت به طرح آن اقدام کرده اند. این مجموعه بررسی و تحلیل تقاضا و درخواست هایی است که توسط شاعران پارسی گوی سبک عراقی (قرن هفتم تا پایان قرن نهم) صورت گرفته است. بررسی، دسته بندی وتحلیل این تقاضاها در این برهه تاریخی مقوله ای است که در این پایان نامه مورد توجه قرار گرفته است. برای این منظور دیوان های شعر ده تن از شاعران برجسته این سبک، مورد بررسی قرار گرفته و موارد تقاضا و درخواست از آن استخراج و پس از طبقه بندی به تحلیل و بررسی آن ها پرداخته شده است. لازم به ذکر است که در این بررسی شرایط و موقعیت خاص جامعه آن روز ایران و تأثیر اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن دوران بر شعر شاعران، مورد توجه قرار گرفته است. در دوره مورد بحث ما به سبب حمله مغولان و تیموریان به ایران و آشفتگی و نابسامانی اوضاع و احوال مردم، این درخواست ها فزونی می گیرد. شاعران این دوره نیز مانند شاعران دوران اولیه شعر فارسی به سنت خواهندگی و تقاضاگویی در اشعارشان ادامه دادند. در بین اشعار شاعران مورد بررسی به نمونه های فراوانی از درخواست و تقاضا برخوردیم، خصوصاً در اشعار شاعران درباری چون کمال اسماعیل، سلمان ساوجی و یا ابن یمین، در مقابل شاعرانی چون شیخ جامی، سعدی، عماد فقیه و تا حدودی حافظ از این قضیه مبرا بودند. در بیشتر مواقع، شاعران نه از سر هوس و خوش گذرانی بلکه از سر نیاز و بدبختی به این کار روی می آوردند و اغلب تقاضاهای آنان، شامل درخواست های کم اهمیت و پیش پا افتاده ای است که خبر از سختی معاش و محتاج بودن شاعران حتی در امکانات اولیه زندگی می دهد. واژگان کلیدی: شعر، ، . , demand and requests, , piece, .